ทฤษฎีหมวก 6 ใบ สอนให้เด็กคิดรอบด้าน

สวัสดีค่ะ กลับมาพบกับ #บัวหลวงขอแชร์ กันอีกเช่นเคยนะคะ วันนี้บัวหลวงจะมานำทฤษฎีเจ๋งๆ ต้องบอกเลยว่าสามารถช่วยเสริมสร้างทักษะของเด็กๆแน่นอน นั่นก็คือ ทฤษฎีหมวก6ใบนั่นเองค่ะ

---

ดร.เอ็ดเวิร์ด เดอ โบโน เป็นผู้ริเริ่มแนวความคิดเรื่อง Lateral Thinking (การคิดนอกกรอบ) และเป็นคนพัฒนาเทคนิคการคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และได้พัฒนาเป็นแนวคิดที่เรียกว่า "Six Thinking Hats" ซึ่งเป็นวิธีคิดที่มีมุมมองแบบ "รอบด้าน" ความคิดสร้างสรรค์ถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับเด็กยุคนี้เลยก็ว่าได้นะคะ

หมวกทั้ง6มีอะไรบ้าง?

มาเริ่มกันที่หมวกใบที่1

White Hat หมวกสีขาว

สีขาวเป็นสีที่ชี้ให้เห็นถึงความเป็นกลาง จึงเกี่ยวข้องกับข้อเท็จจริง จำนวนตัวเลข เมื่อสวมหมวกสีนี้ หมายความว่าเด็กๆต้องบอกข้อเท็จจริงเท่านั้น เช่น ข้อมูลเบื้องต้นของสิ่งนั้นๆ ไม่ต้องการความคิดเห็น เป็นต้น

หลักการตั้งคำถาม

• ข้อมูลอะไรที่เรามี?

• ขาดข้อมูลอะไรหรือไม่?

Red Hat หมวกสีแดง

สีแดงเป็นสีที่แสดงถึงอารมณ์และความรู้สึก เมื่อสวมหมวกสีนี้ เราสามารถบอกความรู้สึกของตนเองว่าชอบ ไม่ชอบ ดี ไม่ดี ซึ่งส่วนใหญ่การแสดงอารมณ์จะไม่มีเหตุผลประกอบค่ะ

หลักการตั้งคำถาม

• เรารู้สึกอย่างไรต่อเหตุการณ์?

• ทำไมเรารู้สึกชอบ/ไม่ชอบ?

Black Hat หมวกสีดำ

สีดำ เป็นสีที่แสดงถึงความโศกเศร้า และการปฏิเสธ เมื่อสวมหมวกสีนี้ ต้องพูดถึงจุดด้อย อุปสรรค โดยมีเหตุผลประกอบ ทำให้การคิดมีความรอบคอบมากขึ้น

หลักการตั้งคำถาม

• อะไรเป็นสิ่งที่แย่ที่สุด?

• เราควรทำสิ่งนี้หรือไม่

Yellow Hat หมวกสีเหลือง

สีเหลือง คือสีของแสงแดด และความสว่างสดใส เมื่อสวมหมวกสีนี้ หมายถึง การคิดถึงจุดเด่น  โอกาส สิ่งที่เป็นประโยชน์ เป็นข้อมูลในเชิงบวก เป็นการเปิดโอกาสให้พัฒนา สร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ

หลักการตั้งคำถาม

• ประโยชน์ที่ได้รับจากการทำสิ่งนี้คืออะไร?

• สิ่งที่ดีที่สุดสำหรับสถานการณ์นี้คืออะไร?

Green Hat หมวกสีเขียว

สีเขียวเป็นสีที่แสดงถึงความสมบูรณ์ และการเจริญเติบโต เมื่อสวมหมวกใบนี้จะต้องแสดงความคิดใหม่ๆ ความคิดสร้างสรรค์ เพื่อการเปลี่ยนแปลงค่ะ

หลักการตั้งคำถาม

• ถ้าขั้นตอนนี้สำเร็จ แล้วเราจะทำยังไงต่อในขั้นตอนต่อไป?

• นักเรียนมีวิธีคิดหาทางเลือกอื่นหรือไม่?

Blue Hat หมวกสีน้ำเงิน

สีน้ำเงินเป็นสีที่ให้ความรู้สึกสงบ หมวกนี้เกี่ยวกับการควบคุม การบริหารกระบวนการคิด หรือการจัดระเบียบการคิด และการหาข้อสรุปค่ะ

หลักการตั้งคำถาม

• สรุปแล้วเรื่องทั้งหมดคืออะไร?

• ขั้นตอนของทั้งหมดมีอะไรบ้าง?

วิธีการใช้ทฤษฎีหมวก6ใบ

ดร.เอ็ดเวิร์ดไม่ได้กำหนดว่าหมวกสีใดควรใส่ก่อน แต่ละคนจะใส่สีใดก็ได้และค่อยสลับสีหมุนเวียนกันไปจนครบเพื่อให้เด็กได้เกิดการคิดอันหลากหลายนั่นเองค่ะ หรือคุณครูจะยกตัวอย่างโจทย์หรือเหตุการณ์สมมติและให้นักเรียนที่ใส่หมวกแต่ละสีร่วมกันอภิปรายตามสีหมวกที่ได้รับก็ได้ค่ะ

การนำไปประยุกต์กับโรงเรียนคุณธรรม

ทฤษฎีนี้ถือว่าน่าสนใจและสามารถไปประยุกต์ในการเสริมสร้างคุณธรรมและจริยธรรมได้ค่ะ เด็กนักเรียนจะเกิดทักษะการตัดสินใจและการคิดที่แยบยลมากขึ้น ไม่ใช่แค่เพียงคุณธรรมเท่านั้นแต่รวมไปถึงการใช้ชีวิตประจำวันได้ด้วยค่ะ

ที่มา : https://safety4sea.com/

ประโยชน์ของหมวก6ใบ

• ช่วยกระตุ้นความสนใจของเด็ก อยากทำให้เด็กอยากเรียนมากขึ้น

• ทำให้เด็กเกิดความคิดหลากหลายและสร้างสรรค์

• เกิดมุมมองหลายๆแง่ หลายๆด้าน

• สามารถปรับไปประยุกต์ใช้ให้เข้ากับชีวิตประจำวันได้

โดยสรุปแล้วทฤษฎีนี้ค่อนข้างมีประโยชน์และสามารถนำไปใช้ได้ไม่ว่ากับสถานการณ์ไหนก็ตามค่ะ แล้วพบกันใหม่ในบทความหน้านะคะ

---

อ้างอิง

https://safety4sea.com/cm-six-thinking-hats-a-role-playing-model-to-successful-decision-making/